Uchwycone w kadrze : Dołhobrody

Dołhobrody – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie włodawskim, w gminie Hanna. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego. Początki miejscowości datowane są na XIV wiek.

Nazwa pochodzi prawdopodobnie od bród trzech mnichów którzy osiedlili się na tych terenach. Mieszkańcy nazywali ich po prostu "długimi brodami" co w miejscowym języku brzmiało jak Dołhobrody ("Dowhoburody")

Inne podania mówią, że nazwa pochodzi od brodów na pobliskiej rzece Bug. Bug tutaj rozlewa się bardzo szeroko i ma bardzo płytkie koryto ("Dowhobrody" – 'długie brody'). Obecnie upowszechnia się forma dopełniacza: Dołhobród, wskazująca na związek z brodami rzecznymi, za jedyną poprawną formę uważa się postać Dołhobrody – Dołhobród, wskazującą na pochodzenie nazwy od bród.

Wg innej koncepcji nazwa miejscowości pochodzi od dębowego grodu, na co wskazuje gwarowa postać jednego z lokalnych wariantów nazwy miejscowości "Dubuhrody", nazwa sąsiedniego przysiółka Zahrodocze (za horodem - za grodem) oraz ślady wczesnośredniowiecznego osadnictwa.

Ostatnia wreszcie teoria na temat nazwy wsi wywodzi ją od rodzaju budulca użytego przy budowie domów: Dubohrody, Dubohrudy – grądy, wzgórza, wzniesienia porośnięte dębami.

Rys historyczny Dołhobród od roku 1832

1819 - parafia Dołhobrody liczy 982 wiernych (496 mężczyzn i 486 kobiet), składała sie z 3 wsi - Dołhobrody, Lack, Pawluki.
1872 - miejscowość wniesiona na mapę kwatermistrzostwa Królestwa Polskiego.
1872 - parafia grekokatolicka liczyła 1474 wiernych.
1874 - proboszcz unicki parafii Dołhobrody Leon Horoszkiewicz został internowany za nieprzyjęcie prawosławia.
1899 - wydzielony został z dóbr sławatyckich folwark Dołhobrody. Miał 1188 mórg.
3 kwietnia 1919 - posłem na Sejm RP został Józef Błyskosz - mieszkaniec Dołhobród. Był zastępcą członka podkomisji śledczej badającej sprawę nadużyć przy wydawaniu drewna na opał.
1919 - Wyświecenie cerkwi unickiej na kościół katolicki.
30 września 1921 - spis stanu wsi Dołhobrody: "165 budynków mieszkalnych i 41 innych budynków z przeznaczeniem na zamieszkanie". Wieś liczyła 1116 osób (529 mężczyzn i 589 kobiet). 654 osoby było wyznania rzymskokatolickiego, 417 prawosławnych, 1 ewangelik, 44 wyznania mojżeszowego. 1005 deklarowało narodowość polska, 107 rusińska, 3 żydowską, 1 inną.
1922 - Józef Błyskosz został senatorem RP.
1925 - zebranie gromadzkie w Dołhobrodach postanowiło nająć wioskowego kominiarza za wynagrodzeniem rocznym 2 korcy żyta.
1925 - proboszczem tutejszej parafii został ks. Józef Zdziarski.
1926 - do obwodu 6 klasowej szkoły podstawowej w Dołhobrodach należały: Dołhobrody, Baje, Łydyny, Zahrodocze, Pawluki, Lipinki, Patochy, Zaświatycze.
1926 - Kilku gospodarzy postanowiło za zgodą i funduszami Sejmiku Włodawskiego załozyć pola doświadczalne z nawozami mineralnymi.
1927 - Rada Gminna w Sławatyczach postanowiła wyłożyć kwote 120 zł Kółku Rolniczemu w Dołhobrodach na założenie apteczki weterynaryjnej.
1927 - ogrodzenie parkanem cmentarza parafialnego.
1929 - decyzja o założeniu w Dołhobrodach poletek doświadczalnych upraw różnych odmian żyta.
1930 - w szkole w Dołhobrodach utworzono okręg wyborczy do głosowania w wyborach do Sejmu i Senatu. Głos mogli oddać mieszkańcy dzielnic: Baje, Łydyny, Pawluki, Patochy, Dołhobrody, Zaświatycze, Lack.
1930 - Powstała Ochotnicza Straż Pożarna w Dołhobrodach. Powołał ją Adam Łobacz - nauczyciel.
1939 - we wsi była szkoła powszechna. Uczyło się w niej 124 dzieci, pracowało 2 nauczycieli. W czasie II wojny światowej Adam Łobacz prowadził tajne nauczanie.
1943 - żandarmi rozstrzelali 3 osoby. Zginęli: Adam Kondratiuk, Adam Matczuk, Szymon Matczuk.
1943 - spis ludności; wieś liczyła 867 mieszkańców.
1945 - w Dołhobrodach funkcjonowała Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza.
11 maja 1947 za zebraniu gromad Dołhobrody, Pawluki, Zaświatycze podjęto uchwałę o budowie Publicznej Szkoły Podstawowej w Dołhobrodach. Powołano komitet budowy szkoły.
1948 - OSP Dołhobrody liczyła 36 osób.
1949 - powołano przy kościele chór parafialny.
1949 - wystosowanie pisma z prośba o podłączenie linii telefonicznej pod urząd pocztowy wsi Dołhobrody.
1950 - wybudowanie odcinka 100 metrów drogi bitej
1955 - zorganizowanie punktu felczerskiego.
1966 - spis ludności. W Dołhobrodach mieszkało 874 osoby.
1972 - w miejscowości działalność prowadziło Kołko Rolnicze.

Obecnie we wsi mieści się szkoła podstawowa, siedziba parafii rzymskokatolickiej pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego w dekanacie Włodawa - proboszcz: Dariusz Karbowiak od lipca 2018 r., miejscowa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej oraz Placówka SG im. ppor. rez. KOP Jana Bołbotta. - komendant SG ppłk SG Zbigniew Kosz . Rozwija się lokalne życie kulturalne. W Dołhobrodach żyje i tworzy wielu twórców ludowych, poetki, rzeźbiarze, plecionkarze. Czynnie działa również zespół folklorystyczny "Jutrzenka". Dołhobrody zamieszkuje tez znany malarz Stanisław Baj, Misjonarz Ojców Oblatów Bronisław Dejneka (obecnie na misjach w Charleroi – Belgia).